กรุพระนาดูน อำเภอนาดูน จังหวัดมหาสารคาม
ไม่สามารถหารูปภาพมาแสดงได้
ไม่สามารถหารูปภาพมาแสดงได้
ไม่สามารถหารูปภาพมาแสดงได้
ไม่สามารถหารูปภาพมาแสดงได้
ไม่สามารถหารูปภาพมาแสดงได้
ไม่สามารถหารูปภาพมาแสดงได้
ไม่สามารถหารูปภาพมาแสดงได้
แบบพิมพ์ที่ ๑๒ พระแผงสี่เหลี่ยมขนาดฐานกว้าง ๑๐.๘ ซม. สูง ๑๖.๔ ซม. พระพุทธ
รูปปางสมาธิขนาดใหญ่ ประทับนั่งเรียงแถว ๑๑ แถว เรียกว่า พระแผงสี่เหลี่ยม ๑๒๘
องค์
แบบพิมพ์ที่ ๑๓ พระแผงสี่เหลี่ยมขนาดฐานกว้าง ๙.๑ ซม. สูง ๑๔.๗ ซม. พระพุทธรูป
ปางสมาธิ ๘ แถว แต่ละแถวสลับด้วย พระพุทธรูปปางสมาธิ-เจดีย์ –พระพุทธรูป-ต้นไม้
พระพุทธรูป-เจดีย์ เรียกว่า พระแผงสี่เหลี่ยม ๙๔ องค์
แบบพิมพ์ที่ ๑๔ พระแผงรูปสี่เหลี่ยมขนาดฐานกว้าง๙.๙ ซม. สูง ๑๕.๕ ซม. พระพุทธ
รูปประทับนั่งสมาธิ ๘ แถวสลับด้วยพระพุทธรูป-เจดีย์-พระพุทธรูป พุ่มดอกไม้-พระพุทธ
รูป-ต้นไม้ พระพุทธรูป-ต้นไม้ เรียกว่า พระแผงสี่เหลี่ยม ๓๒ องค์
แบบพิมพ์ที่ ๑๕ พระแผงรูปสี่เหลี่ยมขอบหยักมีพระพุทธรูปประทับนั่งสมาธิเรียงแถวไป
ตามรอยหยักโค้งเว้า แถวละ ๕ องค์ และ ๗ องค์ พระแผงขอบหยัก
แบบพิมพ์ที่ ๑๖ พระแผงรูปสี่เหลี่ยม ๖๗ องค์ ขนาดฐาน ๖.๕ ซม. สูง ๗.๙ ซม. พระ
พุทธรูปประทับนั่งสมาธิเรียง ๗ แถว ๆ ละ ๙ องค์ เรียกว่า พระแผงสี่เหลี่ยมขอบหยัก ๖๗
องค์
แบบพิมพ์ที่ ๑๗ พระแผงสี่เหลี่ยม ๔๒ องค์ ขนาดฐานกว้าง ๗.๕ ซม. สูง ๘.๔ ซม.
พระพุทธรูปประทับนั่งสมาธิแถว ๕ แถว ๆ ละ ๘ องค์ เรียกว่า พระแผงสี่เหลี่ยม ๔๒
องค์
แบบพิมพ์ที่ ๑๘ พระแผงสี่เหลี่ยม ขนาดฐานกว้าง ๙ ซม. สูง ๑๑.๕ ซม. พระพุทธรูป
ปางสมาธิ ๖ แถว ๆ ละ ๗ องค์ แต่ละแถวโค้งไปมาไม่ขนานกัน เรียกว่า พระแผง
สี่เหลี่ยมรูปโค้ง
แบบพิมพ์ที่ ๑๙ พระแผงสี่เหลี่ยม ขนาดฐานกว้าง ๙.๑ ซม. สูง ๙.๙ ซม. พระพุทธ
รูปปางสมาธิมีรัศมีวงโค้ง เป็นเรือนแก้ว ๕ แถว แถวที่ ๑ เป็นต้นไม้ ส่วนอีก ๔ แถว มี
พระพุทธรูปรวมกัน ๔๑ องค์ เรียกว่า พระแผงสี่เหลี่ยมซุ้มรัศมีเรื่อนแก้ว ๔๑ องค์
แบบพิมพ์ที่ ๒๐ พระแผงสี่เหลี่ยมขนาดฐานกว้าง ๑๐.๗ ซม. สูง ๑๔.๗ ซม. พระ
พุทธรูปประทับนั่งสมาธิในวงรีรูปไข่ จำนวน ๑๒ แถว ๆ ละ ๑๔ องค์ เรียกว่า พระแผงสี่
เหลี่ยมรูปไข่
--------------------------------------------------------------------------------
ลักษณะที่ ๒ แบบฐานเหลี่ยมยอดโค้ง
มี ๑๐ แบบพิมพ์
แบบพิมพ์ที่ ๑ พระพิมพ์ซุ้มโพธิ์บัลลังก์สูง ขนาดฐานกว้าง ๘.๗ ซม. สูง ๑๕ ซม.
พระพุทธรูปประทับนั่งสมาธิใต้ซุ้มโพธิ์ มีประภามลฑล เป็นเส้นโค้งรอบพระองค์เป็นวง
กว้าง เหนือพระอังสา(ไหล่) ด้านพระหัตถ์ซ้ายเป็นรูปสถูป มีบุรุษด้านพระหัตถ์ขวาเกล้าผม
มวยนุ่งผ้าสั้นแค่เข่าปล่อบชายด้านหน้า ยืนพนมมือบุคคลด้านพระหัตถ์ซ้ายเกล้าผมสูง นุ่งผ้า
ยาวคลุมขายืนพนมมือ
แบบพิมพ์ที่ ๒ พระพิมพ์ซุ้มโพธิ์บัลลังก์เตี้ยพระพุทธรูปประทับนั่งสมาธิบนบัลลังก์ฐาน
ดอกบัวมีประภามลฑลเป็นเส้นโค้งรอบพระองค์แผ่รัศมีเป็นวงแคบ มีลวดลายรูปภาพคล้าย
คลึงกับพระพิมพ์ซุ้มโพธิ์บัลลังก์สูงแต่มีขนาดเล็กกว่า
แบบพิมพ์ที่ ๓ พระพิมพ์ซุ้มโพธิ์บัลลังก์สูงพระพุทธรูปประทับนั่งสมาธิบนบัลลังก์ดอกบัว
ภายใต้ต้นโพธิ์แผ่กิ่งก้านที่สวยงาม ลวดลายรูปภาพ คล้ายคลึงกับพิมพ์ที่ ๑ และ ๒ แต่คม
ชัด ละเอียดสวยงามกว่า
แบบพิมพ์ที่ ๔ พระพิมพ์ซุ้มโพธิ์บัลลังก์ฐานดอกบัว ขนาดฐานกว้าง ๗ ซม. สูง ๑๐.๕
ซม. พระพุทธรูปประทับนั่งสมาธิบนบัลลังก์ฐานดอกบัวภายใต้ซุ้มโพธิ์โปร่ง มีสถูปทรงสูง
ข้างละ ๑ องค์
แบบพิมพ์ที่ ๕ พระพิมพ์พระโพธิสัตว์สี่กร เป็นพิมพ์รูปยาวรี ขนาดฐานกว้าง ๒.๒ ซม.
สูง ๕.๓ ซม. เป็นรูปพระโพธิสัตว์สี่กร นุ่งผ้ายาวคลุมเท้า ห้อยชายด้านขวา ยืนตริภังค์
หรือพิจารณาตรึกตรอง พบเพียงชิ้นเดียว
แบบพิมพ์ที่ ๖ พระพิมพ์นาคปรกเรือนแกวใบไม้แท่นดอกไม้ มีพระปางนาคปรกขนาดใหญ่
อยู่กลางมีพระปางสมาธิข้างละ ๑ องค์ มีช่อดอกไม้เป็นแท่นรองรับ และมีสถูปใต้ช่อดอกไม้
ข้างละ ๑ องค์
แบบพิมพ์ที่ ๗ พระพิมพ์นาคปรกเรือนแก้วใบไม้แท่นแข้งขาสิงห์ มีพระปางนาคปรกขนาด
ใหญ่อยู่กลางแท่นแข้งสิงห์ มีพระปางสมาธิข้างละ ๑ องค์ มีช่อดอกไม้แท่นรองรับ และมี
สถูปใต้ช่อดอกไม้ ข้างละ ๑ องค์ เช่นเดียวกับแบบพิมพ์ที่ ๖ แต่มีขนาดเล็กกว่า
แบบพิมพ์ที่ ๘ พระพิมพ์นาคปรกซุ้มใบไม้ ปลายโค้งมีฐานตั้ง มีพระปางนครปรกอยู่ใต้
ใบไม้ ๑ แห่ง เรียกกว่า พระพิมพ์นาคปรก
แบบพิมพ์ที่ ๙ พระพิมพ์นาคปรกซุ้มใบไม้หยักสามเหลี่ยมมีฐานตั้ง มีพระนาคปรกองค์ ๑
อยู่ในซุ้มใบไม้ ไม้สามเหลี่ยมทำเป็นหยัก
แบบพิมพ์ที่ ๑๐ พระพิมพ์ปางประทานพรในใบไม้ ขาดฐานกว่าง ๔.๔ ซม. สู. ๘.๒
ซม พระพุธรูปค้างจีวรฉ๊ยงบ่าบนบัลลังก์ ภายในซุ้มไม้แท่นกลมตั้งได้ พระหัตถ์ขวายกขึ้นทำ
ท่าประทานพร
--------------------------------------------------------------------------------
ลักษณะที่๓ แบบหน้าจั่ว
มี ๗ แบบพิมพ์ ดังนี้
แบบพิมพ์ที่ ๑ พระแผงพิมพ์สามเหลี่ยม ๑๕ องค์ ขนาดฐานกว้าง ๕.๖ ซม. สูง ๙ ซม.
พระพุทธรูปประทับนั่งสมาธิเรียง ๕ แถว แถวบน ๑ องค์ แถวล่าง ๕ องค์ เรียกว่า
พระแผงสามเหลี่ยม ๑๕ องค์
แบบพิมพ์ที่ ๒ พระพิมพ์สามเหลี่ยม ๑๕ องค์ ขนาดฐานกว้าง ๗ ซม. เช่นเดียวกับพิมพ์
ที่ ๑ แตกต่างที่ฐานกว้างกว่า และสั่นกว่า เรียกว่า พระแผงสามเหลี่ยม ๑๕ องค์
แบบพิมพ์ที่ ๓ พระแผงพิมพ์สามเหลี่ยม ๓๐ องค์ ขนาดฐานกว้าง ๙.๕ ซม. สูง
๑๑.๕ ซม. พระพุทธรูปประทับนั่งสมาธิเรียงแถว ๖ แถว เรียกว่า พระแผงสามเหลี่ยม
๓๐ องค์
แบบพิมพ์ที่ ๔ พระแผงพิมพ์สามเหลี่ยม ๓๙ องค์ ขนาดฐานกว้าง ๘.๘ ซม. สูง ๑๐
ซม. พระพุทธรูปประทับนั่งสามธิขนาดเล็กเรียงแถว ๖ แถว เรียกว่า พระแผงสามเหลี่ยม
แบบพิมพ์ที่ ๕ พระพิมพ์สามเหลี่ยม ๔๒ องค์ ขนาดฐานกว้าง ๑๐.๕ ซม. สูง ๑๒.๔
ซม. พระพุทธรูปประทับนั่งสมาธิเรียงแถว ๙ แถว เรียกว่า พระแผงสามเหลี่ยม ๔๒ องค์
แบบพิมพ์ที่ ๖ พระแผงพิมพ์สามเหลี่ยม ๖๑ องค์ ขนาดฐานกว้าง ๑๐.๒ ซม. สูง
๑๑.๒ ซม. พระพุทธรูปประทับนั่งสมาธิเรียงกัน ๘ แถว แถวบนสุดมี ๑ องค์ แถวล่าง
สุดมี ๑๓ องค์ เรียกว่า พระแผงสามเหลี่ยม ๖๑ องค์
แบบพิมพ์ที่ ๗ พระแผงสามเหลี่ยมขอบหยัก ๓๗ องค์ ขนาดฐานกว้าง ๑๐ ซม. พระ
พุทธรูปประทับนั่งสามธิเรียงแถว ๗ แถว เรียกว่า พระแผง ๓๗ องค์
--------------------------------------------------------------------------------
ลักษณะที่ ๔ สามเหลี่ยมรูปใบไม้หรือรูปหอย
มี ๓ พิมพ์ ดังนี้
แบบพิมพ์ที่ ๑ พระแผงรูปใบไม้ หรือรูปหอยมีหยักข้างละ ๑ แห่ง ตัดลงเป็นสามเหลี่ยม
ที่ ฐาน ด้านบนสันงอนขึ้นเป็นก้นหอยมีพระพุทธรูปปางสมาธิ ๗ แถว เรียกว่า พระแผงรูป
ใบ ไม้หรือก้นหอย
แบบพิมพ์ที่ ๒ พระแผงรูปเปลวเพลิง ๔๗ องค์ รูปลักษณะเปลวเพลิงทำเป็นหยักข้างซ้าย
มือ ๓ แห่ง ข้างขวามือ ๑ แห่ง มีพระปางสมาธิรวม ๔๗ องค์
แบบพิมพ์ที่ ๓ พระแผงรูปว่าวจุฬา ๖๖ องค์ รูปลักษณะคล้ายว่าวจุฬา ทำเป็นหยักข้างละ
๒ แห่ง ปลายแหลมฐานกว้าง มีพระปางสมาธิรวม ๖๖ องค์
--------------------------------------------------------------------------------
ลักษณะที่ ๕ แบบสี่เหลี่ยมจตุรัส
มี ๑ แบบพิมพ์ คือ
แบบพิมพ์ที่ ๑ พระแผงสี่เหลี่ยมจตุรัส ขนาดฐานกว้าง ๑๐๓ ซม สูง ๑๑๔ ซม มีทั้ง
หมด ๘ แถว ประกอบด้วย พระพุทธรูป-เจดีย์-พระพุทธรูป-พุ่มดอกไม้-พระพุทธรูป-ต้นไม้ พระพุทธรูป-ต้นไม้ แถวล่างสุดมีแจกันปักดอกไม้ทรงหม้อน้ำ ข้างละ ๓ อัน และตรงกลาง
เป็นแท่นมีพุ่มดอกไม้เรียงกัน ๓ พุ่ม เรียกว่า พระแผงสี่เหลี่ยม ๓๒ องค์ มีแจกัน
--------------------------------------------------------------------------------
ลักษณะที่ ๖ แบบลอยตัว
มี ๑๑ แบบพิมพ์ คือ
แบบพิมพ์ที่ ๑ พระพิมพ์ปางนาคปรกเดี่ยวพิมพ์ใหญ่ หรือพิมพ์อกนูน ขนาดฐานกว้าง
๓ ซม. สูง ๗ ซม. พระพุทธรูปประทับนั่งสมาธิบนบัลลังก์ทรงสูง มีรัศมีพวยพุ้งขึ้นจาก
เศียรหรือมีประภามลฑลเป็นเส้นโค้ง มีเศียรนาคอยู่เหนือประภามลฑลพระชงฆ์ (แข้ง) ด้าน
พระหัตถ์ขวายาวเรียวลงมาจดอาสน์ พระชงฆ์ ด้านพระหัตถ์ซ้ายซ่อนเข้าไปไว้ด้านใน
แบบพิมพ์ที่ ๒ พระพิมพ์ปางนาคปรกเดี่ยวพิมพ์ใหญ่ ขนาดฐานกว้าง ๓ ซม. สูง ๖
ซม. พระพุทธรูป ประทับนั่งสมาธิบนบัลลังก์สูงมีเส้นประภามลฑลเป็นเส้นวงกลมจดพระ
อังสา (ไหล่) มีเศียรนาคอยู่าประภามลฑล พระพาหา (แขน) ทั้งสอง ทั้งสองข้างวาดโค้ง
เล็กน้อย และหักศอกเข้าตองพระชานุ (เข่า)
แบบพิมพ์ที่ ๓ พระพิมพ์ปางนาคปรกเดี่ยวพิมพ์กลางหรือพิมพ์บาง ขนาดฐานกว้าง ๓
ซม. สูง ๗ ซม. พระพุทธรูปประทับนั่งสมาธิบนบัลลังก์ฐานเตี้ย ไม่มีประภามลฑล เศียร
นาค ๗ เศียร แผ่ออกจากพระเศียร พระชงฆ์ (แข้ง) และพระบาทขวาซ่อนอยู่ใต้พระชงฆ์
(แข้ง) และพระบาทขวาซ่อนอยู่ใต้พระชงฆ์ และพระชานุ (เข่า) เบื้องซ้าย
แบบพิมพ์ที่ ๔ พระพิมพ์ปางนาคปรกเดี่ยวพิมพ์เล็ก รูปลักษณะพระปางนาคปรกประทับ
นั่งบนบัลลังก์ พระหัตถ์ทั้งสองวางไว้พระชานุ (เข่า) ทั้งสองข้าง
แบบพิมพ์ที่ ๕ พระพิมพ์ปางนาคปรกคู่พิมพ์ใหญ่ขนาดฐานกว้าง ๗.๑ ซม. สูง ๕.๒ ซม
.ประกอบด้วยพระนาคปรก ๒ องค์ มีสถูปคั่นกลาง ข้างบนสุดมีพระพุทธรูปขนาดเล็กประ
ทับนั่งยกพระหัตถ์ขึ้นระดับพระอุระ (อก) ทำปางประทานพร มีสถูปข้างละ ๑ องค์
แบบพิมพ์ที่ ๖ พระพิมพ์ปางนาคปรกคู่พิมพ์กลางมีรูปภาพประกอบเช่นเดียวกับพิมพ์ใหญ่
แบบพิมพ์ที่ ๗ พระพิมพ์ปางนาคปรกคู่พิมพ์เล็กมีรูปภาพประกอบเช่นเดียวกับพิมพ์ใหญ่
แบบพิมพ์ที่ ๘ สถูปจำลองดินเผา ขนาดสูง ๑๔.๔ ซม. จำลองสถูปสำริดที่บรรจุพระบรม
สารีริกธาตุ
แบบพิมพ์ที่ ๙ พระพิมพ์ปางสมาธิองค์เดี่ยว รูปลักษณะพระพุทธรูปนั่งสมาธิบนบัลลังก์
ทรงสูงพระเกศสูงจดขอบซุ้ม
แบบพิมพ์ที่ ๑๐ พระพิมพ์ปางลีลา (นางรำ บั๊มพ์หรือดิสโก้) มีอยู่หลายพิมพ์ เช่นปางประ
ทานพรพิมพ์พระโพธิสัตว์อวกิเตศวร บางองค์เอี้ยวพระวรกายไปทางซ้ายก็มี และเอี้ยวไป
ทางขวาก็มี
แบบพิมพ์ที่ ๑๑ พระพิมพ์ปางลีลา หรือพิมพ์นางรำ หรือบั๊มพ์ดิสโก้ หรือพิมพ์บั๊มพ์เป็น
พระปางประทับยืนลักษณะเอี้ยวพระวรกาย พระหัตถ์ขวายกระดับพระกรรณ (หู) พระหัตถ์
ซ้ายยกขึ้นระดับ พระอุระ (อก) ทำปางประทานพร พระพิมพ์นี้มีหลายแบบ เป็นเอก
ลักษณะปางประทานพรก็มี แบบเอี้ยวพระวรกายไปทางซ้ายก็มี และแบบเอี้ยวพระวรกายไป
ทางขวาก็มี
--------------------------------------------------------------------------------
สรุป
พระพิมพ์ดินเผากรุพระนาดูนมีแบบพิมพ์ในรูปลักษณ์ต่าง ๆ ไม่น้อยกว่า
๕๒ แบบพิมพ์ และความสำคัญของพระพิมพ์แต่ละชิ้น ความแตกต่างดังกล่าวย่อมมีความ
อยู่ในตัวเอง อีกทั้งยังบอกถึงคติความเชื่อลัทธิศาสนาที่แฝงอยู่ด้วย ศาสตราจารย์ยอร์ซ เซเด
ส์ (G.COEDES) ได้กล่าวไว้ว่า “พระพิมพ์ในสมัยโบราณไม่ได้แสดงแต่เพียงรูปพระพุทธ
องค์แต่อย่างเดียว แต่ได้แสดงถึงพระพุทธรูปองค์ใดองค์หนึ่งหรือสถานที่แห่งใดแห่งหนี่
งเป็นการเฉพาะ” ซึ่งข้อความดังกล่าวปรากฎให้เห็นในพระพิมพ์ดินเผากรุพระนาดูน
อย่างเด่นชัดอยู่แล้ว
http://203.172.204.162/intranet/1023_mc41/news/nadun02.htm
ขอบตุณ ที่ให้ความรู้
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น